5 ผลเลือดที่ผู้ป่วย โรคไต ควรรู้!!
“ผลเลือด” เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่สำคัญ
ที่ผู้ป่วยโรคไต ทุกคนรู้จัก
แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะยัง
ไม่สามารถอ่านค่าเลือดของตัวเองได้
การอ่านผลเลือดของตัวเอง
จะช่วยให้ผู้ป่วย สามารถที่จะปรับดูแลตัวเองได้
ให้เหมาะสมกับระยะไตของตัวเอง
บทความนี้ อ้อมได้สรุปเนื้อหาสั้นๆ เกี่ยวกับ
“5 ผลเลือดสำคัญ ที่ผู้ป่วย โรคไต ควรรู้”
- BUN (Blood Urea Nitrogen)
หรือ ค่าของเสียสะสม
- ผู้ป่วย โรคไต จะมีค่า BUN สูงกว่าคนปกติ
เพราะไตเสื่อมเลย กรองของเสียออกไม่หมด
ซึ่งโดยเกณฑ์ปกติในผู้ใหญ่จะอยู่ที่ 10-20 mg/dL
- BUN สูงเกิดจากการที่
ร่างกายมีของเสียในเลือดมากเกินไป
- การทานโปรตีนทุกชนิด มีผลต่อค่า BUN
เพราะฉะนั้นควรเลือกทานโปรตีนคุณภาพดี
เช่น ไข่ขาว เนื้อปลา
เนื้อไก่ไม่ติดมัน เนื้อหมูไม่ติดมัน
ข้าว แป้ง ผัก ผลไม้
ในปริมาณที่เหมาะสมกับระยะไต
- เมื่อค่าไตน้อยกว่า 45%
หากผู้ป่วยทานโปรตีนมากเกินไป
ไต ทำงานได้น้อยลง
การขับของเสียได้น้อยลง
ส่งผลให้ค่า BUN สูงขึ้น
วิธีลดค่า BUN
1. เลือกทานโปรตีนคุณภาพดี
– การทานโปรตีนคุณภาพดี
เพื่อลดภาระการทำงานหนักของ ไต
ส่งผลให้ค่า ไต ดีขึ้น
2. คุมปริมาณการทานโปรตีน
ตามน้ำหนักตัวที่เหมาะสมของตัวเอง
ผู้ป่วย โรคไต ที่ค่าไตน้อยกว่า 45%
ควรคำนวณปริมาณการทานโปรตีนที่เหมาะสม
– การคำนวณหาน้ำหนักตัวที่เหมาะสม
เพศชาย ส่วนสูง – 100 = น้ำหนักตัวที่เหมาะสม
เพศหญิง ส่วนสูง -105 = น้ำหนักตัวที่เหมาะสม
** ผู้ป่วย โรคไต ทุกคน
ไม่ควรไม่ทานโปรตีนเลย
เพราะการที่ร่างกาย ไม่ได้รับโปรตีน
จะทำให้ร่างกาย เกิดการสลายกล้ามเนื้อ
เพื่อนำมาใช้เป็นพลังงาน
มีผลทำให้ค่า Cr. เพิ่มขึ้น
ส่งผลต่อค่าการทำงานของไต
eGFR ลดลง
2) Cr. (Creatinine)
- ค่า Cr. เป็นผลเลือดที่สามารถ
นำมาคำนวณหาค่าการทำงานของไต (eGFR) ได้
- ค่าปกติ 0.6-1.2
(ค่า Cr.จะเพิ่มขึ้นเมื่อไตเข้าสู่ระยะ 2)
สาเหตุที่ทำให้ค่า Cr. เพิ่มขึ้น
1. เกิดจากการทานโปรตีนน้อยเกินไป
ส่งผลให้ร่างกายเข้าสู่ภาวะขาดโปรตีน
เมื่อร่างกายขาดโปรตีน ทำให้มีการสลายกล้ามเนื้อ
ส่งผลให้ค่า Cr. เพิ่มขึ้น ค่า eGFR ลดลง
2. การออกกำลังกายที่หนักเกินไป
– การออกกำลังหนัก
คือ การที่ออกกำลังนาน 3-4 ชั่วโมงต่อวัน
การวิ่งมากกว่า 10 กิโลเมตร
การออกกำลังกายที่หนักมากขึ้น
ทำให้มีการสลายกล้ามเนื้อเกิดขึ้น
– ผู้ป่วย โรคไต ระยะ 3b-5
หรือมีค่าการทำงานของไต น้อยกว่า 45%
ไม่ควรออกกำลังกาย ที่หนักจนเกินไป
วิธีลดค่า Cr.
1. ทานโปรตีนในปริมาณที่เหมาะสม
ตามระยะไต ของตนเอง
ไม่ควรทานตามผู้ป่วย โรคไต ท่านอื่นๆ
2. ออกกำลังกายให้เหมาะสม
เน้นการออกกำลังกาย
เบาๆไม่หนักจนเกินไป
เช่น เดิน ว่ายน้ำ แกว่งแขน
วันละไม่เกิน 30 นาที
สัปดาห์ละ 3-4 ครั้ง
3. เลือกทานโปรตีนคุณภาพดี
เช่น เนื้อปลา เนื้อไก่ ไข่ขาว
หรือเนื้อหมูไม่ติดมัน
3 ) ค่าไขมัน
- ค่าไขมัน มี 4 ตัว
คือ คอลเลสเตอรอล,
ไตรกลีเซอไรด์, HDL, LDL
- ค่า ไตรกลีเซอไรด์ และ LDL
ไม่ควรปล่อยให้สูงเกินกว่าปกติ
เพราะจะทำให้เส้นเลือดอุดตัน
- การลดค่าไตรกลีเซอไรด์
ช่วยทำให้ค่าไตเพิ่มขึ้นได้
- ค่าไตรกลีเซอไรด์ เกณฑ์ปกติ
ในผู้ชาย จะอยู่ที่ 40-160 mg/dL ,
ในผู้หญิง จะอยู่ที่ 35-135 mg/dL
คนที่เป็น โรคไต ค่านี้ จะสูงกว่าเกณฑ์ปกติ
- ค่าไตรกลีเซอไรด์ สูง
เกิดจากการทานขนมถุงเยอะ
หรือ การทานอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวบ่อยๆ
**การตรวจวัดค่าไตกลีเซอไรด์ที่แม่นยำ
จำเป็นต้องงดอาหารอย่างน้อย 12-14 ชั่วโมงด้วยนะคะ**
วิธีลดค่าไตรกลีเซอไรด์
1. ลดกินเนื้อสัตว์ ที่ย่อยยาก
2. ดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสม
3. อย่าให้ร่างกายขาดน้ำ
4. เน้นกินโปรตีนคุณภาพดีและย่อยง่าย
เช่น ไข่ขาว ปลาเนื้อขาว
4) ค่าความเข้มข้นของเลือด (Hematocit , Hct. )
- Hct เป็นตัวย่อของ Hematocrit
เป็นค่าที่บ่งบอกว่าตอนนี้
เรามีภาวะซีดอยู่หรือเปล่า
หรือเรียกอีกอย่างว่า
เป็นค่าความหนาแน่นของเม็ดเลือดแดง
- ค่าที่อยู่ในเกณฑ์ปกติ
ผู้ชาย : 42-52%
ผู้หญิง : 37-47%
ถ้าต่ำกว่าเกณฑ์ ก็แปลว่า ซีด
แล้วทำไม เป็น โรคไต ถึงซีด?
- ไตของเรา ทำหน้าที่สร้าง
ฮอร์โมน erythropoietin หรือ EPO
ให้ไปกระตุ้นไขกระดูก
เพื่อสร้างเม็ดเลือดแดงออกมา
เมื่อไตเสื่อม ฮอร์โมนนี้จึงมีน้อยลง
ไขกระดูกก็เลย
สร้างเม็ดเลือดแดงน้อยตาม
ทำให้ Hct ต่ำลง
เมื่อมีอาการซีด วิธีแก้คือ
1. ผู้ป่วย โรคไต ระยะต้น 1-3a
ค่าไตน้อยกว่า 45%
– ทานผักใบเชียว
เช่น บล็อคโคลี่ต้ม, คะน้าต้ม
จะช่วยเพิ่มค่าเลือด
เนื่องจากผักใบเขียวมีสังกะสี
และคลอโรฟีล ซึ่งมีส่วนช่วยเพิ่ม
ค่าความเข้มข้นของเลือดได้
2. ผู้ป่วย โรคไต ระยะท้าย 3b-5
ค่าไตน้อยกว่า 45%
– ทานยาเพิ่มธาตุเหล็ก
5)พาราไทรอยด์(PTH)
- พาราไทรอยด์ เป็นฮอร์โมนที่ควบคุม
และดูแล กระดูกในร่างกาย
โดยต่อมที่ปล่อยฮอร์โมนนี้ออกมา
มีชื่อว่า ต่อมพาราไทรอยด์
- เมื่อเข้าสู่ โรคไต ระยะ 5
จะเริ่ม มีการเจาะดู
ค่าพาราไทรอยด์
- ค่าปกติ 60-600
ไม่ควรมากหรือน้อยเกินไป
ค่านี้มักจะสูง ในผู้ป่วยฟอกไต
ที่มีฟอสฟอรัสในเลือดสูงนาน ๆ
วิธีลดค่าพาราไทรอยด์
- ควบคุมระดับฟอสฟอรัสในเลือด
เพราะถ้าฟอสฟอรัสสูง
ค่า PTH ก็จะสูงตาม
หากค่า PTH ขึ้นถึงหลักพัน
อาจจะต้องผ่าตัดเอาต่อมนี้ออก
เพื่อลด PTH ให้ต่ำลง
ลดการสลายกระดูกออกมาใช้งานมากเกินไป
**สังเกตได้จากผิวที่คล้ำลงและมีอาการคัน
=============
เราเชื่อว่าสุขภาพที่ดี
เริ่มต้นจากตัวคุณก่อน”
สั่งซื้อ | ปรึกษา จากผู้เชี่ยวชาญ :
ติดต่อ คุณอ้อม สารินี
Line : @aomsarinee
กดเพิ่มเพื่อน เพื่อปรึกษาฟรีได้อัตโนมัติ
ตามลิงค์ด้านล่างได้เลยค่ะ 👇🏽👇🏽
https://lin.ee/UTSMS5K
